Zo'n 30 Drongenaars hielpen zaterdagmiddag 15 juni mee om de laatse 50 struiken aan te planten op hun vernieuwde, groene begraafplaats. Het begraafpark van Drongen is het sluitstuk van de ombouw van alle 18 grijze Gentse begraafplaatsen naar groene begraafparken.
In totaal kwam er op die manier in Gent meer dan 40.000 struiken bij, 1.800 bomen en 20 hectare gras. Oftewel: meer dan een Citadelpark aan groen.

De Dienst Burgerzaken startte in 1994 met de ombouw van grijze begraafplaatsen naar groene gedenkparken volgens Scandinavisch en Angelsaksisch model. Begraafplaats per begraafplaats werden de stenen paden uitgebroken, verdween het grijze grind en werd de door pesticide vervuilde grond afgegraven. In de plaats kwamen groene graspaden, fruitbomen, klaprozen, boterbloemen en vlinderstruiken. Met de begraafplaats van Drongen is nu de laatste begraafplaats van Gent omgevormd tot een groene oase van rust.

Verbod op gebruik pesticiden zorgde voor omwenteling

Sinds 1994 vormen de medewerkers van de begraafplaatsen alle 18 begraafplaatsen in Gent om naar het Scandinavische en Angelsaksische model van grasbegraafplaatsen.

De medewerkers maakten een inventaris op van alle zerken waarvan de concessie verlopen was. Het bleken er 24.000 te zijn voor de 18 begraafplaatsen samen. Gedurende 8 jaar werden er gemiddeld 100.000 kg zerken per maand weggebroken en ingezaaid met gras. Op die manier ontstonden er grote grasperken met slechts hier en daar een grafzerk.

Datzelfde jaar startte de metamorfose van de Westerbegraafplaats. Schots en scheef liggende paden werden uitgebroken, door pesticide vervuilde aarde werd afgevoerd, er werd nieuwe teelaarde voorzien en alles werd ingezaaid met gras.

Met de gewijzigde milieuwetgeving in 2001 die een volledige afbouw van het gebruik van chemische onkruidbestrijders oplegt, geraakten de plannen van de medewerkers in een stroomversnelling. In een tweede fase werden in vrije ruimtes struikpartijen voorzien met een grote diversiteit: verschillende bloeitijdstippen, meer kleuren, meer insecten en meer vogels. Kortom : opnieuw meer biodiversiteit in een stedelijke omgeving.
Elke begraafplaats onderging dezelfde metamorfose. Sinds begin juni 2013 is ook Drongen, de laatste van de 18 begraafplaatsen, omgevormd tot een groene gedenktuin.

In totaal kregen de Gentenaars er op die manier een heel Citadelpark bij aan grasstroken en werden er meer dan 40.000 struiken en 1800 bomen aangeplant. Door de omschakeling is het voor de Dienst Burgerzaken mogelijk om al sinds 2009 zonder pesticiden in het onderhoud te voorzien.

Biodiversiteit

De voorbije tien jaar werden er 40.219 struiken en vaste planten geplant op de 18 Gentse begraafplaatsen naast nog eens 1800 bomen waardoor het totaal op meer dan 3800 komt. De medewerkers van de begraafplaatsen zien er op toe dat er op elke begraafplaats een mooie mix is van lente- zomer- en herfstbloeiers én dat de struiken en bomen de biodiversiteit verrijken.
Zo is er de Vlindertuin op de Zuiderbegraafplaats waar bij de sierurnen in de vorm van een vlinder ook verschillende vlinderstruiken werden aangeplant. De voorbije jaren werden op de Westerbegraafplaats systematisch de oude uitgeleefde ligustrumhagen vervangen door diverse struikpartijen met verschillende bloeitijdstippen. Ze zorgen niet alleen voor kleur op elk moment van het jaar maar ook voor extra leven door het aantrekken van insecten en vogels.

Op de Westerbegraafplaats werden enkele appelbomen en perelaars geplant, in Oostakker werd dan weer gekozen voor sierappelen en in Sint-Amandsberg worden bepaalde, afgebakende plekken heel extensief onderhouden. Dat wil zeggen dat ze slechts tweemaal per jaar gemaaid worden, waardoor pioniers als de klaproos, kleine klaver, ooievaarsbek, hoornbloem en boterbloem er alle kansen krijgen om te bloeien. Via de keuze van beplanting willen de medewerkers van de dienst ook opnieuw meer bijen in de stad krijgen.

Meer nog, op de Westerbegraafplaats werd in een boomstam een heus bijenhotel aangebracht. Bijen zorgen voor 70% van de bestuiving van alle planten en zijn ook nodig als we appels, aardbeien en kersen willen blijven eten. Het is belangrijk dat ook in een stedelijke omgeving de aantrekking niet alleen voor bijen, maar ook voor vogels, vlinders en andere insecten wordt vergroot.

Begraafparken brengen groen in de stad

‘Ik ben ervan overtuigd dat onze heraangelegde begraafparken mensen kunnen helpen bij hun rouwbeleving’, aldus schepen van Burgerzaken Sofie Bracke. ‘De begraafparken stralen rust uit, ze zijn een groene oase in onze drukke stad en deelgemeenten. Het is dan ook onze bedoeling dat Gentenaars ook echt gebruik gaan maken van deze extra groenzones. Waarom op een zomerse zondag eens geen wandeling maken op de 23 hectare grote Westerbegraafplaats? Of een boek lezen of wat studeren in de Vlindertuin op de Zuiderbegraafplaats? In Scandinavië maken de inwoners van de steden met plezier gebruik van deze groene rustpunten in hun stad. Ze joggen er en gaan er zelfs met vrienden picknicken. Als alles in respect met de omgeving gebeurt, moet dat kunnen.

De eerste en grootste fases van de ombouw zijn nu rond: alle stenen paden maakten plaats voor grasstroken en in de perken werden struiken en bomen aangeplant.

Nu willen we bekijken hoe we het ingeslagen pad verder kunnen bewandelen. We werken hier en daar al met afgebakende stukken waar we de natuur haar gang laten gaan en die slechts tweemaal per jaar gemaaid worden, maar we kunnen daar verder in gaan. Door bijvoorbeeld enkel de paden nog tweewekelijks te maaien terwijl de rest van het gras wat langer mag worden’, aldus de schepen.

Besparing manuren

Tot voor 2009 kostte het de Stad 8.000 euro aan chemische onkruidbestrijders per jaar om in het groenonderhoud van de begraafplaatsen te voorzien. Die kosten zijn nu volledig weggevallen. Daarnaast betekende de omvorming ook een besparing op manuren.

Het onderhouden van de begraafparken is intensief, zeker in het hoogseizoen wanneer er gestreefd wordt om het gras om de 2 weken te laten maaien. Toch was het gecombineerd onderhoud van schoffelen en chemische onkruidbestrijders of onkruidbranders inzetten nog veel arbeidsintensiever. De dienst slaagde er dan ook in om de afgelopen 15 jaar een vermindering van 12 voltijdse groenwerkers op te vangen.

Daarnaast betekent het aan banden leggen van het gebruik van chemische onkruidbestrijding uiteraard ook een goede zaak voor het milieu. Onkruidbestrijders zijn uitermate belastend voor ons oppervlaktewater en uiteindelijk ook voor ons drinkwater.

Informatie:

Dienst Burgerzaken - Begraafplaatsen
Palinghuizen 143
9000 Gent
Tel.: 09 216 79 20
Tel.: 09 216 79 30
Fax: 09 216 79 36
Openingsuren:

maandag tot vrijdag van 8 tot 13 uur